BAPTISTS ဆုိသည္မွာ….
B =Biblical Authority (Bible Freedom)
A = Autonomy of the Local Church(Church Freedom)
P =Priesthood of All Believers (Soul Freedom)
T=Two Ordinances: Believer’s Baptism and Lord’s Supper
I =Individual Soul Liberty (Religious Freedom)
S=Saved Church Membership
T=Two Office of the Church(Pastor and Deacon)
S= Separation of Church and State
ႏွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္အသင္းေတာ္သည္ ေျမာက္ျမားလွစြာေသာ
ခရစ္ယာန္ ဂုိဏ္းဂဏမ်ား ထဲမွ ဂုိဏ္းဂဏတစ္ခု၊
အသင္းေတာ္တစ္ပါး ျဖစ္သည္။
ႏွစ္ျခင္းမ်ား၏ ၾသ၀ါဒ၊ ဓမၼအေတြးအေခၚ အယူအဆ
တစ္ခုသည္ “ယုံၾကည္သူမ်ား သာလွ်င္ ႏွစ္ျခင္းခံယူရမည္္”
(Believer's Baptism)ဆုိသည္. အခ်က္နွဳင္.
ဗတိၱဇံမဂၤလာ ခံယူပုံ၊ ခံယူနည္းသည္
“ေရထဲသုိ႔အကုန္အစင္ႏွစ္ျခင္း”
(total immersion) ျဖစ္သည္။
ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္မ်ား၏ သက္၀င္ယုံၾကည္မႈ၌
“ကယ္တင္ျခင္း”သည္ “ယုံၾကည္ျခင္းအားျဖင့္သာလွ်င္
ရရွိသည္”။ (Salvation through faith alone) ဆုိသည္.
အခ်က္နွဳင္. ယုံၾကည္ျခင္းႏွင့္ က်င့္သုံးမႈအတြက္ သမၼာက်မ္းစာ
သာလွ်င္ အခ်ဳပ္အျခာျဖစ္သည္္။
(Sole authority of scriptures for faith and practice)
ဆုိသည္. အခ်က္နဲ႔ “ေဒသႏၱရအသင္းေတာ္တုိင္း
မိမိတုိ႔ကံၾကမၼာကုိ ဖန္တီးႏုိင္ေသာ လြတ္လပ္မႈရွိသည္္”
(the autonomy of the local congregation church)
စသည္. အခ်က္မ်ား ပါ၀င္ပါတယ္။
ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္မ်ားသည္ အမႈေတာ္ကုိေဆာင္ရြက္ရာ၌ သင္းအုပ္မ်ား(pastors)နွဳင္. သင္းေထာက္မ်ား(Deacons) ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ျခင္းစနစ္ႏွဳင္. အသင္း ေတာ္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ျပီး ေျပာင္းေရႊ႕ျခင္း(သုိ႔) ထုတ္ပယ္ျခင္းကုိ သာမန္
အသင္းသူ/သားမ်ားမွ ဆုံးျဖတ္ ေပးသည္။
ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္သည္
ပရုိတက္စတင့္ အသင္းေတာ္မ်ားထဲမွ
အသင္းေတာ္တစ္ပါးျဖစ္ပါသည္။
ႏွစ္ျခင္း ဂုိဏ္းဂဏ စတင္လာပုံ
ကနဦးအသင္းေတာ္ကာလ၌ အႏၱိအုတ္အသင္းေတာ္၊
သက္သာေလာနိတ္ အသင္းေတာ္၊ ေယရုရွလင္အသင္းေတာ္၊ ဧဖက္အသင္းေတာ္ စသည္ျဖင္. ေဒသႏၱရအသင္းေတာ္မ်ားရွိၿပီး
ခရစ္ယာန္ အသင္းေတာ္မ်ားကုိ “ကမၻာလုံးဆုိင္ရာ
အသင္းေတာ္” (Catholic Church)လုိ႔ေခၚသည္။
ေဒသႏၱရအသင္ေတာ္တုိင္းသည္ ကုိယ့္ကံၾကမၼာ
ကုိယ္ ဖန္တီး၊အုပ္စုိးပုိင္ခြင့္ အျပည့္အ၀ရွိပါသည္။ ယုံၾကည္ျခင္းႏွင့္
က်င့္သုံးမႈ ဆုိင္ရာ အခက္အခဲျပႆနာ တစ္ရပ္ရပ္ေပၚေပါက္
လာပါက ေဒသႏၱရ အသင္းေတာ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား စုေ၀းကာ ဘာသာသာသနာေရး ဆုိင္ရာ ေကာင္စီအစည္းအေ၀း
က်င္းပလ်က္ ၀ုိင္း၀န္းစဥ္းစားအေျဖရွာဆုံးျဖတ္ၾကပါသည္္။
ထုိစနစ္ျဖင္. အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ကမၻာလုံးဆုိင္ရာအသင္းေတာ္ႀကီးသည္ (AD-၁၀၅၄) ခုႏွစ္ေရာက္လာေသာ္ ယုံၾကည္ျခင္း၊
က်င့္သုံးမႈ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာစကား၊ ဓေလ့စရုိက္ ကြာျခားျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ႏွစ္ျခမ္းကဲြသြားသည္။
အေရွ႕ပုိင္းအသင္းေတာ္ (သုိ႔) ဂရိအသင္းေတာ္
(Eastern Church or Greek Church) နွုင္.
အေနာက္ပုိင္းအသင္းေတာ္
(Western Church or Latin Church)
ဟူ၍ု အသင္းေတာ္ႏွစ္ျခမ္းကြဲခဲ.သည္။
အေရွ႕ပုိင္းအသင္းေတာ္ကုိၾသသုိေဒါ့စ္
(orthodox Church) ဟုေခၚၿပီး အေနာက္ပုိင္း
အသင္းေတာ္ကုိ ေရာမကာသုိလိပ္ အသင္းေတာ္
(Roman Catholic Church)ဟု ေခၚဆုိသည္။
ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္အပါအ၀င္ ပင္မအသင္းေတာ္မ်ား
(main line churches) မ်ားသည္ ေရာမကာသုိလိတ္
အသင္းေတာ္မွ ထပ္မံကြဲျပားခဲ့တဲ့အသင္းေတာ္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ပရုိတက္စတင့္ အသင္းေတာ္မ်ားဟု လည္းေခၚပါသည္။
ပရုိတက္စတင့္အသင္းေတာ္မ်ားသည္(၁၅၂၁)ခုႏွစ္၊ ဂ်ာမနီႏုိင္ငံ၌ မာတင္လူသာဦးေဆာင္ေသာ လူသာရင္အသင္းေတာ္၊ (၁၅၂၅)ခုႏွစ္ဆြစ္ဇာလန္ႏုိင္ငံ၌ ဂၽြန္ကယ္လဗင္ဦးေဆာင္သည္. ပရက္ဘီေတးရီးယားအသင္းေတာ္၊ (၁၅၃၄)ခုႏွစ္- အဂၤလန္ႏုိင္ငံ၌ အဂၤလီကန္အသင္းေတာ္ တုိ႔ျဖစ္သည္။ ထုိသုိ. ေရာမကာသုိလိတ္ အသင္းေတာ္နွုင္. ကြဲျပားခဲ့သည္. အသင္းေတာ္မ်ားသည္ တုိင္းျပည္အသီးသီး၌ “ႏုိင္ငံေတာ္အသင္းေတာ္မ်ား”
(National or State Churches)မ်ားအျဖစ္
ရပ္တည္လာၾကသည္္။
ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္သည္ အဂၤလီကန္အသင္းေတာ္မွ
ကြဲျပားလ်က္ ထြက္ေပၚ လာသည္. အသင္းေတာ္ျဖစ္သည္ဟု ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဆုိႏုိင္ပါသည္္။ ကနဦး အေစာဆုံးေသာ၊
ပထမဆုံးေသာ ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္ဟု ေခၚဆုိရမည္.
အသင္းေတာ္အား (AD-1609)ခုႏွစ္၊ ေဟာ္လန္ႏုိင္ငံ၊
Amsterdam ၌ ဂၽြန္စမစ္(John Smith)ဆုိသူက အဂၤလန္ႏုိင္ငံ
ကေရာက္ရွိ အဂၤလီကန္အသင္းေတာ္မွ ခြဲထြက္ေရးသမား
သင္းအုပ္တစ္ပါးမွ တည္ေထာင္ခဲ့သည္ဟု
သမုိင္းဆရာမ်ား အဆုိအရ သိရသည္။
ႏွစ္ျခင္း၏မူလအစႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကြဲျပားေသာရႈျမင္မႈမ်ား။ ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္ရဲ႕ မူလအစနွဳင္. ပတ္သက္၍ အဓိကအားျဖင့္ကြဲျပားျခားနားေသာ ရႈျမင္မႈ(၄)မ်ိဳးရွိပါသည္။
ထုိဒီရႈေထာင့္အျမင္သေဘာထား(၄)မ်ိဳးမွာ ..
(၁)ေခတ္သစ္ပညာရွင္မ်ား၏ စိစစ္ေတြ႔ရွိမႈအရ
(AD-17)ရာစု အဂၤလီကန္ အသင္းေတာ္မွ ခြဲထြက္ေရးသမား၏ လႈပ္ရွားမႈသည္ ႏွစ္ျခင္းရဲ႕မူလအစျဖစ္၏။
(၂)ကေလးသူငယ္မ်ား ဗတိၱဇံမဂၤလာခံယူျခင္း (Infant Baptism) ကုိ မခံယူဘဲ ဒုတိယအႀကိမ္ ဗတိၱဇံမဂၤလာ ခံယူျခင္းကုိ “ဒုတိယအႀကိမ္ ဗတိၱဇံခံယူေသာသူမ်ား” (Anabaptist) (၀ါ)ေဟာ္လန္ႏုိင္ငံမွ မင္ႏုိႏုိက္ဂုိဏ္းသားမ်ား (Dutch Mennonites) ၏
အစဥ္အလာသည္ ႏွစ္ျခင္းမ်ား၏ မူလအစျဖစ္သည္။
(၃)ႏွစ္ျခင္းယုံၾကည္ျခင္းႏွင့္ က်င့္သုံးမႈသည္
ေယရႈခရစ္ေတာ္၏ အခ်ိန္ကာလကပင္ ရွိၿပီးျဖစ္သည္ ဆုိသည္. “ဆက္လက္တည္တံ့ၿမဲၿမံေနျခင္းအျမင္” (the perpetuity view)
(၄)ႏွစ္ျခင္းမ်ားသည္ ေယရႈခရစ္ေတာ္၏ အခ်ိန္ကာလမွစ၍
ရွိခဲ့ၿပီး “စဥ္ဆက္မျပတ္ အစဥ္အဆက္ ရွိေနသည္” ဆုိသည္.
(succ essionist view) အျမင္တုိ႔ျဖစ္သည္။
(John Smith) ဂၽြန္စမစ္ ( AD 1570 – August 28, 1612)
John Smith သည္ Lincolnshire 1570 တြင္ ေမြးဖြားျပီး
Christ's College ၌ ပညာသင္ယူခဲ.သည္။
1600 တြင္ City Preacher ျဖစ္ခဲ.ေသာ္လည္း သူ၏
သင္ၾကားမွဳ ျပင္းထန္ျခင္းေၾကာင္. ျဖဳတ္ခ်ျခင္းခံခဲ.သည္။
ပထမဆုံးေသာ ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္အား ဦးစီးတည္ေထာင္သူ
ျဖစ္ေသာ ဂၽြန္စမစ္သည္ (AD-1608 (သုိ႔)1609) ခုႏွစ္အတြင္း
Netherlands (Amsterdam) ျမိဳ.၌
အသင္းေတာ္ကုိ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ခဲ့သည္္။
ဂၽြန္စမစ္သည္ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး သင္းအုပ္တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး၊
(AD-1594)ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလီကန္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးအျဖစ္
သိကၡာတင္ မဂၤလာခံယူ ခဲ့သူျဖစ္သည္။ သူသည္ အသင္းေတာ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကုိ အထူးစိတ္အား
ထက္သန္ ခဲ့သူျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ေနာက္ပုိင္း ရာထူးမွ အျဖဳတ္ခံလုိက္ရသည္ဟု သိရသည္။ အသင္းေတာ္အတြင္း ယုိယြင္းလာမႈမ်ား ျပဳျပင္ရန္ အဂၤလီကန္ အသင္းေတာ္အတြင္း ျပဳျပင္ေရးသမားမ်ား ေပၚထြက္လာခဲ့သည္။
ခံယူခ်က္မတူေသာ အဖဲြ.၂ဖဲြ.ေပၚလာသည္။
တဖဲြ.သည္ အသင္းေတာ္ အားနည္းခ်က္၊ ယုံၾကည္ျခင္းႏွင့္က်င့္သုံးမႈ၌ ယုိယြင္း လာမႈမ်ားကုိ အသင္းေတာ္ေဘာင္အတြင္းမွ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲကာ သန္႔ရွင္းလာေစရန္ သေဘာထားရွိသူမ်ားကုိ “အသင္းေတာ္သန္႔ရွင္းရန္ လုိလားသူမ်ား (၀ါ) ပ်ဴရီတန္” (Puritans)ဟု ေခၚၾကသည္။
ဒုတိယအဖြဲ႕သည္ အသင္းေတာ္ေဘာင္အတြင္း၌ ေနၿပီးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲႏုိင္ရန္ အလားအလာ- ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ လုံး၀မရွိသည္.အတြက္ အသင္းေတာ္ေဘာင္မွ အျပင္ထြက္ၿပီး ျပဳျပင္သန္႔စင္ေရး လုပ္ရန္ ဆႏၵရွိၾကသည္. “ခြဲထြက္ေသာအဖြဲ႔မ်ား” (Separatist) ျဖစ္ပါသည္။
ဂၽြန္စမစ္သည္ ခြဲထြက္ျပီး ျပဳျပင္လုိေသာ အုပ္စုထဲတြင္ ပါသည္။ ထုိသုိ.အဂၤလန္တြင္ အာဏာပုိင္မ်ားသည္ အသင္းေတာ္ျပဳျပင္ေရး ႀကိဳးပမ္းသူအုပ္စု အားလုံးကို ျပင္းထန္စြာ ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္လ်က္ အေရးယူခဲ့သည္။ ဂၽြန္စမစ္လည္း မိမိခံယူယုံၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းက်ခံခဲ့ရပါသည္. ေနာက္ပုိင္း ခရစ္ယာန္မ်ားဟာဘာသာေရး ညွင္းဆဲမႈ လုံး၀မရွိေသာႏုိင္ငံ
နယ္သာလန္ ႏုိင္ငံသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕တိမ္းေရွာင္ၾကပါသည္။
ဂၽြန္စမစ္လည္း သူ႔အဖြဲ႕နွဳင္. အတူ(AD 1608) ခုႏွစ္တြင္
Netherlands (ေဟာ္လန္ႏုိင္ငံ)သုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ရန္ ထြက္ခြာခဲ့သည္။ ဂၽြန္စမစ္သည္ အမ္စတာဒမ္ၿမိဳ႕၌ ေနထုိင္ရင္း ေဟာ္လန္ႏုိင္ငံတြင္ ဒုတိယေျမာက္ အဂၤလိပ္ဘာသာ စကားေျပာ ခရစ္ယာန္
အသင္းေတာ္ကုိ တည္္ေထာင္ခဲ့၏။
ဂၽြန္စမစ္နွဳင္. သူ႔၏ အသင္းေတာ္သည္
သမၼာက်မ္းစာေတာ္ျမတ္ကုိ ေသခ်ာစြာေလ့လာၾကရာမွာ အခ်က္အလက္အခ်ိဳ႕ကုိ ေတြ႕ရွိေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည္္။
(၁) ကေလးသူငယ္မ်ားကုိ ဗတိၱဇံမဂၤလာေပးျခင္း(Infant Baptism)
သည္ သမၼာက်မ္းစာ သြန္သင္ခ်က္နွဳင္. ကုိက္ညီမႈ မရွိဘူးဆုိတဲ့အခ်က္။
(၂) လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္သည္ ဗတိၱဇံခံယူရမည္ဆုိေသာ္ သူကုိယ္တုိင္ သူ၏ က်ယုံၾကည္မႈကုိ ဖြင့္ဟေျပာဆုိရန္ လုိအပ္သည္ ဆုိတဲ့အခ်က္။ (၃)လူတုိင္းသည္ ဘာသာတရား ယုံၾကည္ကုိးကြယ္မႈ၌ ကုိယ္ပုိင္
လြတ္လပ္မႈ အျပည့္အ၀ရွိသည္ ဆုိသည္.အခ်က္။ (၄)ႏုိင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းနွဳင္. အသင္းေတာ္အေရးကိစၥသည္ သီးျခားစီျဖစ္ရမည္ စသည္.အခ်က္မ်ားကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့သည္္။
ဂၽြန္စမစ္သည္ အသင္းေတာ္
စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ပုံစနစ္သစ္ကုိ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည္။
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေသာ အသင္းေတာ္မ်ား၏ ေခါင္းေဆာင္မႈပုံစံ (၀ါ)
အုပ္ခ်ဳပ္ပုံ စနစ္ျဖစ္ေသာ “သင္းအုပ္၊သက္ႀကီးသူ
အသင္းသားမ်ားနွဳင္. သင္းေထာက္မ်ား သုံးေခါက္သုံးဖလွယ္ပုံစံ”
(trifold leadership of pastor- elder- lay-elder, and Deacons) ကေန“သင္းအုပ္နဲ႔သင္းေထာက္မ်ားအုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ပုံစံ”
(a twoflod church leadership that of Pastors and Deacons)ကုိ ေဖာ္ထုတ္ ခဲ့သည္္။ ယေန႔ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္မ်ားစြာ၏ အသင္းေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ပုံစံမ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္္။
ဂၽြန္စမစ္နွဳင္. သူ႔အသင္းသားမ်ားသည္ ယခင္သူတုိ႔ ခံယူခဲ့ေသာ ကေလးသူငယ္ ဗတၱိဇံကုိ တရား၀င္အျဖစ္ လက္မခံၾကေတာ့
သည္.အတြက္ (1609) ခုႏွစ္တြင္ ဂၽြန္စမစ္သည္ ေရွ႕ဦးစြာ မိမိကုိယ္မိမိႏွစ္ျခင္း မဂၤလာေပးခဲ့ၿပီးေနာက္ သူ.၏ အသင္းသား၊ အဖြဲ႕၀င္မ်ားအားလုံးကုိလည္း ဗတိၱဇံမဂၤလာေပးခဲ့ပါသည္္။
ထုိအခ်ိန္က သူတု႔ိ စီရင္ခံယူခဲ့ေသာ ဗတၱိဇံမဂၤလာသည္ “ေရနဲ႔ေလာင္းျခင္းသာ” (pouring)သာျဖစ္ပါသည္။ “ေရထဲသုိ႔အကုန္အစင္ႏွစ္ျခင္း” (total immersion) ကုိ “ဗတၱိဇံမဂၤလာေပးပုံေပးနည္း” (Mode of Baptism) အျဖစ္
(AD 1614) မွသာ တရား၀င္ လက္ခံစီရင္က်င့္
သုံးလာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ႏွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္မ်ားအတြင္း၌လည္း အဓိကအုပ္စုႀကီးႏွစ္စုရွိသည္။ “သီးျခားခြဲခန္႔မႈကုိ ယုံၾကည္ေသာႏွစ္ျခင္းမ်ား”
(Particular Baptists) (သုိ႔) ကယ္လဗင္၀ါဒီႏွစ္ျခင္းမ်ား
(Calvinistic Baptists) (သုိ႔မ ဟုတ္) အာေမးနီးယန္း ႏွစ္ျခင္းမ်ား (Armenian Baptists) ဆုိၿပီး ႏွစ္ျခင္းအုပ္စုႀကီး ႏွစ္စုရွိသည္္။
ႏွစ္ျခင္းမ်ား၏ ကြဲျပားသိသာေသာ ၀ိေသသမ်ားသည္
အျခားေသာ ခရစ္ယာန္ ယုံၾကည္သူမ်ား နည္းတူ နိစိန္ယုံၾကည္ခ်က္ (Nicene Creed)ကုိ ယုံၾကည္ခံ ယူ ေသာ္လည္း ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္မ်ား၌ “ႏွစ္ျခင္းယုံၾကည္ခ်က္ ေၾကညာျခင္း” (Baptist Creed) မရွိပါေခ်။
“ႏွစ္ျခင္းမ်ား၏ အျခားေသာ ခရစ္ယာန္ဂုိဏ္းဂဏ
အသင္းေတာ္ မ်ားနွဳင္.မတူ သိသာေသာ ကြဲျပားသည္. ၀ိေသသရပ္တည္မႈမ်ား” (Baptist Distinctives)
(၁)ယုံၾကည္ျခင္းႏွင့္က်င့္သုံးမႈအတြက္သမၼာက်မ္းစာသာလွ်င္
အခ်ဳပ္အျခာျဖစ္သည္။ (Biblical Authority/ Sole Authority of Scriptures for Faith and Practice) (၂)ေဒသႏၱရအသင္းေတာ္တုိင္းသည္မိမိတုိ႔၏ကံၾကမၼာကုိ
ဖန္တီးႏုိင္ေသာလြတ္လပ္မႈ ရွိသည္။
(Autonomy of the local churches)
(၃)ယုံၾကည္သူတုိင္း ဘုရားသခင္ႏွင့္တုိက္ရုိက္ မိတ္သဟာယ
ဖြဲ႕ႏုိင္ေသာ ယဇ္ပေရာဟိတ္မ်ားျဖစ္ပါသည္။
(Priesthood of the Believers)
(၄)အသင္းေတာ္တြင္ မဂၤလာ၀တ္ႏွစ္ပါး
-ႏွစ္ျခင္းမဂၤလာႏွင့္ ပြဲေတာ္ မဂၤလာ က်င့္သုံးပါသည္။
(Two Ordinances of the Church -
Believer's Baptism by immersion and
the Lord's Supper is a symbol ordinance)
(၅)ေျပာင္းလဲၿပီးေသာသူမ်ားသာလွ်င္ အသင္းေတာ္၏
သင္း၀င္ျဖစ္ရမည္။ (Regenarated Church Membership) (၆)အသင္းေတာ္ႏွင့္ ႏုိင္ငံေတာ္သီးျခားစီျဖစ္သည္။
(Separation of Church and State) (၇)လူမ်ားစု၏ဆႏၵျဖင့္အသင္းေတာ္အားအုပ္ခ်ဳပ္ပါသည္။
(Democratic form of Church Government)
B =Biblical Authority (Bible Freedom)
A = Autonomy of the Local Church(Church Freedom)
P =Priesthood of All Believers (Soul Freedom)
T=Two Ordinances: Believer’s Baptism and Lord’s Supper
I =Individual Soul Liberty (Religious Freedom)
S=Saved Church Membership
T=Two Office of the Church(Pastor and Deacon)
S= Separation of Church and State
ႏွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္အသင္းေတာ္သည္ ေျမာက္ျမားလွစြာေသာ
ခရစ္ယာန္ ဂုိဏ္းဂဏမ်ား ထဲမွ ဂုိဏ္းဂဏတစ္ခု၊
အသင္းေတာ္တစ္ပါး ျဖစ္သည္။
ႏွစ္ျခင္းမ်ား၏ ၾသ၀ါဒ၊ ဓမၼအေတြးအေခၚ အယူအဆ
တစ္ခုသည္ “ယုံၾကည္သူမ်ား သာလွ်င္ ႏွစ္ျခင္းခံယူရမည္္”
(Believer's Baptism)ဆုိသည္. အခ်က္နွဳင္.
ဗတိၱဇံမဂၤလာ ခံယူပုံ၊ ခံယူနည္းသည္
“ေရထဲသုိ႔အကုန္အစင္ႏွစ္ျခင္း”
(total immersion) ျဖစ္သည္။
ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္မ်ား၏ သက္၀င္ယုံၾကည္မႈ၌
“ကယ္တင္ျခင္း”သည္ “ယုံၾကည္ျခင္းအားျဖင့္သာလွ်င္
ရရွိသည္”။ (Salvation through faith alone) ဆုိသည္.
အခ်က္နွဳင္. ယုံၾကည္ျခင္းႏွင့္ က်င့္သုံးမႈအတြက္ သမၼာက်မ္းစာ
သာလွ်င္ အခ်ဳပ္အျခာျဖစ္သည္္။
(Sole authority of scriptures for faith and practice)
ဆုိသည္. အခ်က္နဲ႔ “ေဒသႏၱရအသင္းေတာ္တုိင္း
မိမိတုိ႔ကံၾကမၼာကုိ ဖန္တီးႏုိင္ေသာ လြတ္လပ္မႈရွိသည္္”
(the autonomy of the local congregation church)
စသည္. အခ်က္မ်ား ပါ၀င္ပါတယ္။
ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္မ်ားသည္ အမႈေတာ္ကုိေဆာင္ရြက္ရာ၌ သင္းအုပ္မ်ား(pastors)နွဳင္. သင္းေထာက္မ်ား(Deacons) ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ျခင္းစနစ္ႏွဳင္. အသင္း ေတာ္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ျပီး ေျပာင္းေရႊ႕ျခင္း(သုိ႔) ထုတ္ပယ္ျခင္းကုိ သာမန္
အသင္းသူ/သားမ်ားမွ ဆုံးျဖတ္ ေပးသည္။
ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္သည္
ပရုိတက္စတင့္ အသင္းေတာ္မ်ားထဲမွ
အသင္းေတာ္တစ္ပါးျဖစ္ပါသည္။
ႏွစ္ျခင္း ဂုိဏ္းဂဏ စတင္လာပုံ
ကနဦးအသင္းေတာ္ကာလ၌ အႏၱိအုတ္အသင္းေတာ္၊
သက္သာေလာနိတ္ အသင္းေတာ္၊ ေယရုရွလင္အသင္းေတာ္၊ ဧဖက္အသင္းေတာ္ စသည္ျဖင္. ေဒသႏၱရအသင္းေတာ္မ်ားရွိၿပီး
ခရစ္ယာန္ အသင္းေတာ္မ်ားကုိ “ကမၻာလုံးဆုိင္ရာ
အသင္းေတာ္” (Catholic Church)လုိ႔ေခၚသည္။
ေဒသႏၱရအသင္ေတာ္တုိင္းသည္ ကုိယ့္ကံၾကမၼာ
ကုိယ္ ဖန္တီး၊အုပ္စုိးပုိင္ခြင့္ အျပည့္အ၀ရွိပါသည္။ ယုံၾကည္ျခင္းႏွင့္
က်င့္သုံးမႈ ဆုိင္ရာ အခက္အခဲျပႆနာ တစ္ရပ္ရပ္ေပၚေပါက္
လာပါက ေဒသႏၱရ အသင္းေတာ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား စုေ၀းကာ ဘာသာသာသနာေရး ဆုိင္ရာ ေကာင္စီအစည္းအေ၀း
က်င္းပလ်က္ ၀ုိင္း၀န္းစဥ္းစားအေျဖရွာဆုံးျဖတ္ၾကပါသည္္။
ထုိစနစ္ျဖင္. အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ကမၻာလုံးဆုိင္ရာအသင္းေတာ္ႀကီးသည္ (AD-၁၀၅၄) ခုႏွစ္ေရာက္လာေသာ္ ယုံၾကည္ျခင္း၊
က်င့္သုံးမႈ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာစကား၊ ဓေလ့စရုိက္ ကြာျခားျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ႏွစ္ျခမ္းကဲြသြားသည္။
အေရွ႕ပုိင္းအသင္းေတာ္ (သုိ႔) ဂရိအသင္းေတာ္
(Eastern Church or Greek Church) နွုင္.
အေနာက္ပုိင္းအသင္းေတာ္
(Western Church or Latin Church)
ဟူ၍ု အသင္းေတာ္ႏွစ္ျခမ္းကြဲခဲ.သည္။
အေရွ႕ပုိင္းအသင္းေတာ္ကုိၾသသုိေဒါ့စ္
(orthodox Church) ဟုေခၚၿပီး အေနာက္ပုိင္း
အသင္းေတာ္ကုိ ေရာမကာသုိလိပ္ အသင္းေတာ္
(Roman Catholic Church)ဟု ေခၚဆုိသည္။
ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္အပါအ၀င္ ပင္မအသင္းေတာ္မ်ား
(main line churches) မ်ားသည္ ေရာမကာသုိလိတ္
အသင္းေတာ္မွ ထပ္မံကြဲျပားခဲ့တဲ့အသင္းေတာ္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ပရုိတက္စတင့္ အသင္းေတာ္မ်ားဟု လည္းေခၚပါသည္။
ပရုိတက္စတင့္အသင္းေတာ္မ်ားသည္(၁၅၂၁)ခုႏွစ္၊ ဂ်ာမနီႏုိင္ငံ၌ မာတင္လူသာဦးေဆာင္ေသာ လူသာရင္အသင္းေတာ္၊ (၁၅၂၅)ခုႏွစ္ဆြစ္ဇာလန္ႏုိင္ငံ၌ ဂၽြန္ကယ္လဗင္ဦးေဆာင္သည္. ပရက္ဘီေတးရီးယားအသင္းေတာ္၊ (၁၅၃၄)ခုႏွစ္- အဂၤလန္ႏုိင္ငံ၌ အဂၤလီကန္အသင္းေတာ္ တုိ႔ျဖစ္သည္။ ထုိသုိ. ေရာမကာသုိလိတ္ အသင္းေတာ္နွုင္. ကြဲျပားခဲ့သည္. အသင္းေတာ္မ်ားသည္ တုိင္းျပည္အသီးသီး၌ “ႏုိင္ငံေတာ္အသင္းေတာ္မ်ား”
(National or State Churches)မ်ားအျဖစ္
ရပ္တည္လာၾကသည္္။
ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္သည္ အဂၤလီကန္အသင္းေတာ္မွ
ကြဲျပားလ်က္ ထြက္ေပၚ လာသည္. အသင္းေတာ္ျဖစ္သည္ဟု ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဆုိႏုိင္ပါသည္္။ ကနဦး အေစာဆုံးေသာ၊
ပထမဆုံးေသာ ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္ဟု ေခၚဆုိရမည္.
အသင္းေတာ္အား (AD-1609)ခုႏွစ္၊ ေဟာ္လန္ႏုိင္ငံ၊
Amsterdam ၌ ဂၽြန္စမစ္(John Smith)ဆုိသူက အဂၤလန္ႏုိင္ငံ
ကေရာက္ရွိ အဂၤလီကန္အသင္းေတာ္မွ ခြဲထြက္ေရးသမား
သင္းအုပ္တစ္ပါးမွ တည္ေထာင္ခဲ့သည္ဟု
သမုိင္းဆရာမ်ား အဆုိအရ သိရသည္။
ႏွစ္ျခင္း၏မူလအစႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကြဲျပားေသာရႈျမင္မႈမ်ား။ ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္ရဲ႕ မူလအစနွဳင္. ပတ္သက္၍ အဓိကအားျဖင့္ကြဲျပားျခားနားေသာ ရႈျမင္မႈ(၄)မ်ိဳးရွိပါသည္။
ထုိဒီရႈေထာင့္အျမင္သေဘာထား(၄)မ်ိဳးမွာ ..
(၁)ေခတ္သစ္ပညာရွင္မ်ား၏ စိစစ္ေတြ႔ရွိမႈအရ
(AD-17)ရာစု အဂၤလီကန္ အသင္းေတာ္မွ ခြဲထြက္ေရးသမား၏ လႈပ္ရွားမႈသည္ ႏွစ္ျခင္းရဲ႕မူလအစျဖစ္၏။
(၂)ကေလးသူငယ္မ်ား ဗတိၱဇံမဂၤလာခံယူျခင္း (Infant Baptism) ကုိ မခံယူဘဲ ဒုတိယအႀကိမ္ ဗတိၱဇံမဂၤလာ ခံယူျခင္းကုိ “ဒုတိယအႀကိမ္ ဗတိၱဇံခံယူေသာသူမ်ား” (Anabaptist) (၀ါ)ေဟာ္လန္ႏုိင္ငံမွ မင္ႏုိႏုိက္ဂုိဏ္းသားမ်ား (Dutch Mennonites) ၏
အစဥ္အလာသည္ ႏွစ္ျခင္းမ်ား၏ မူလအစျဖစ္သည္။
(၃)ႏွစ္ျခင္းယုံၾကည္ျခင္းႏွင့္ က်င့္သုံးမႈသည္
ေယရႈခရစ္ေတာ္၏ အခ်ိန္ကာလကပင္ ရွိၿပီးျဖစ္သည္ ဆုိသည္. “ဆက္လက္တည္တံ့ၿမဲၿမံေနျခင္းအျမင္” (the perpetuity view)
(၄)ႏွစ္ျခင္းမ်ားသည္ ေယရႈခရစ္ေတာ္၏ အခ်ိန္ကာလမွစ၍
ရွိခဲ့ၿပီး “စဥ္ဆက္မျပတ္ အစဥ္အဆက္ ရွိေနသည္” ဆုိသည္.
(succ essionist view) အျမင္တုိ႔ျဖစ္သည္။
(John Smith) ဂၽြန္စမစ္ ( AD 1570 – August 28, 1612)
John Smith သည္ Lincolnshire 1570 တြင္ ေမြးဖြားျပီး
Christ's College ၌ ပညာသင္ယူခဲ.သည္။
1600 တြင္ City Preacher ျဖစ္ခဲ.ေသာ္လည္း သူ၏
သင္ၾကားမွဳ ျပင္းထန္ျခင္းေၾကာင္. ျဖဳတ္ခ်ျခင္းခံခဲ.သည္။
ပထမဆုံးေသာ ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္အား ဦးစီးတည္ေထာင္သူ
ျဖစ္ေသာ ဂၽြန္စမစ္သည္ (AD-1608 (သုိ႔)1609) ခုႏွစ္အတြင္း
Netherlands (Amsterdam) ျမိဳ.၌
အသင္းေတာ္ကုိ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ခဲ့သည္္။
ဂၽြန္စမစ္သည္ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး သင္းအုပ္တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး၊
(AD-1594)ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလီကန္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးအျဖစ္
သိကၡာတင္ မဂၤလာခံယူ ခဲ့သူျဖစ္သည္။ သူသည္ အသင္းေတာ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကုိ အထူးစိတ္အား
ထက္သန္ ခဲ့သူျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ေနာက္ပုိင္း ရာထူးမွ အျဖဳတ္ခံလုိက္ရသည္ဟု သိရသည္။ အသင္းေတာ္အတြင္း ယုိယြင္းလာမႈမ်ား ျပဳျပင္ရန္ အဂၤလီကန္ အသင္းေတာ္အတြင္း ျပဳျပင္ေရးသမားမ်ား ေပၚထြက္လာခဲ့သည္။
ခံယူခ်က္မတူေသာ အဖဲြ.၂ဖဲြ.ေပၚလာသည္။
တဖဲြ.သည္ အသင္းေတာ္ အားနည္းခ်က္၊ ယုံၾကည္ျခင္းႏွင့္က်င့္သုံးမႈ၌ ယုိယြင္း လာမႈမ်ားကုိ အသင္းေတာ္ေဘာင္အတြင္းမွ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲကာ သန္႔ရွင္းလာေစရန္ သေဘာထားရွိသူမ်ားကုိ “အသင္းေတာ္သန္႔ရွင္းရန္ လုိလားသူမ်ား (၀ါ) ပ်ဴရီတန္” (Puritans)ဟု ေခၚၾကသည္။
ဒုတိယအဖြဲ႕သည္ အသင္းေတာ္ေဘာင္အတြင္း၌ ေနၿပီးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲႏုိင္ရန္ အလားအလာ- ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ လုံး၀မရွိသည္.အတြက္ အသင္းေတာ္ေဘာင္မွ အျပင္ထြက္ၿပီး ျပဳျပင္သန္႔စင္ေရး လုပ္ရန္ ဆႏၵရွိၾကသည္. “ခြဲထြက္ေသာအဖြဲ႔မ်ား” (Separatist) ျဖစ္ပါသည္။
ဂၽြန္စမစ္သည္ ခြဲထြက္ျပီး ျပဳျပင္လုိေသာ အုပ္စုထဲတြင္ ပါသည္။ ထုိသုိ.အဂၤလန္တြင္ အာဏာပုိင္မ်ားသည္ အသင္းေတာ္ျပဳျပင္ေရး ႀကိဳးပမ္းသူအုပ္စု အားလုံးကို ျပင္းထန္စြာ ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္လ်က္ အေရးယူခဲ့သည္။ ဂၽြန္စမစ္လည္း မိမိခံယူယုံၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းက်ခံခဲ့ရပါသည္. ေနာက္ပုိင္း ခရစ္ယာန္မ်ားဟာဘာသာေရး ညွင္းဆဲမႈ လုံး၀မရွိေသာႏုိင္ငံ
နယ္သာလန္ ႏုိင္ငံသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕တိမ္းေရွာင္ၾကပါသည္။
ဂၽြန္စမစ္လည္း သူ႔အဖြဲ႕နွဳင္. အတူ(AD 1608) ခုႏွစ္တြင္
Netherlands (ေဟာ္လန္ႏုိင္ငံ)သုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ရန္ ထြက္ခြာခဲ့သည္။ ဂၽြန္စမစ္သည္ အမ္စတာဒမ္ၿမိဳ႕၌ ေနထုိင္ရင္း ေဟာ္လန္ႏုိင္ငံတြင္ ဒုတိယေျမာက္ အဂၤလိပ္ဘာသာ စကားေျပာ ခရစ္ယာန္
အသင္းေတာ္ကုိ တည္္ေထာင္ခဲ့၏။
ဂၽြန္စမစ္နွဳင္. သူ႔၏ အသင္းေတာ္သည္
သမၼာက်မ္းစာေတာ္ျမတ္ကုိ ေသခ်ာစြာေလ့လာၾကရာမွာ အခ်က္အလက္အခ်ိဳ႕ကုိ ေတြ႕ရွိေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည္္။
(၁) ကေလးသူငယ္မ်ားကုိ ဗတိၱဇံမဂၤလာေပးျခင္း(Infant Baptism)
သည္ သမၼာက်မ္းစာ သြန္သင္ခ်က္နွဳင္. ကုိက္ညီမႈ မရွိဘူးဆုိတဲ့အခ်က္။
(၂) လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္သည္ ဗတိၱဇံခံယူရမည္ဆုိေသာ္ သူကုိယ္တုိင္ သူ၏ က်ယုံၾကည္မႈကုိ ဖြင့္ဟေျပာဆုိရန္ လုိအပ္သည္ ဆုိတဲ့အခ်က္။ (၃)လူတုိင္းသည္ ဘာသာတရား ယုံၾကည္ကုိးကြယ္မႈ၌ ကုိယ္ပုိင္
လြတ္လပ္မႈ အျပည့္အ၀ရွိသည္ ဆုိသည္.အခ်က္။ (၄)ႏုိင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းနွဳင္. အသင္းေတာ္အေရးကိစၥသည္ သီးျခားစီျဖစ္ရမည္ စသည္.အခ်က္မ်ားကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့သည္္။
ဂၽြန္စမစ္သည္ အသင္းေတာ္
စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ပုံစနစ္သစ္ကုိ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည္။
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေသာ အသင္းေတာ္မ်ား၏ ေခါင္းေဆာင္မႈပုံစံ (၀ါ)
အုပ္ခ်ဳပ္ပုံ စနစ္ျဖစ္ေသာ “သင္းအုပ္၊သက္ႀကီးသူ
အသင္းသားမ်ားနွဳင္. သင္းေထာက္မ်ား သုံးေခါက္သုံးဖလွယ္ပုံစံ”
(trifold leadership of pastor- elder- lay-elder, and Deacons) ကေန“သင္းအုပ္နဲ႔သင္းေထာက္မ်ားအုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ပုံစံ”
(a twoflod church leadership that of Pastors and Deacons)ကုိ ေဖာ္ထုတ္ ခဲ့သည္္။ ယေန႔ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္မ်ားစြာ၏ အသင္းေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ပုံစံမ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္္။
ဂၽြန္စမစ္နွဳင္. သူ႔အသင္းသားမ်ားသည္ ယခင္သူတုိ႔ ခံယူခဲ့ေသာ ကေလးသူငယ္ ဗတၱိဇံကုိ တရား၀င္အျဖစ္ လက္မခံၾကေတာ့
သည္.အတြက္ (1609) ခုႏွစ္တြင္ ဂၽြန္စမစ္သည္ ေရွ႕ဦးစြာ မိမိကုိယ္မိမိႏွစ္ျခင္း မဂၤလာေပးခဲ့ၿပီးေနာက္ သူ.၏ အသင္းသား၊ အဖြဲ႕၀င္မ်ားအားလုံးကုိလည္း ဗတိၱဇံမဂၤလာေပးခဲ့ပါသည္္။
ထုိအခ်ိန္က သူတု႔ိ စီရင္ခံယူခဲ့ေသာ ဗတၱိဇံမဂၤလာသည္ “ေရနဲ႔ေလာင္းျခင္းသာ” (pouring)သာျဖစ္ပါသည္။ “ေရထဲသုိ႔အကုန္အစင္ႏွစ္ျခင္း” (total immersion) ကုိ “ဗတၱိဇံမဂၤလာေပးပုံေပးနည္း” (Mode of Baptism) အျဖစ္
(AD 1614) မွသာ တရား၀င္ လက္ခံစီရင္က်င့္
သုံးလာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ႏွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္မ်ားအတြင္း၌လည္း အဓိကအုပ္စုႀကီးႏွစ္စုရွိသည္။ “သီးျခားခြဲခန္႔မႈကုိ ယုံၾကည္ေသာႏွစ္ျခင္းမ်ား”
(Particular Baptists) (သုိ႔) ကယ္လဗင္၀ါဒီႏွစ္ျခင္းမ်ား
(Calvinistic Baptists) (သုိ႔မ ဟုတ္) အာေမးနီးယန္း ႏွစ္ျခင္းမ်ား (Armenian Baptists) ဆုိၿပီး ႏွစ္ျခင္းအုပ္စုႀကီး ႏွစ္စုရွိသည္္။
ႏွစ္ျခင္းမ်ား၏ ကြဲျပားသိသာေသာ ၀ိေသသမ်ားသည္
အျခားေသာ ခရစ္ယာန္ ယုံၾကည္သူမ်ား နည္းတူ နိစိန္ယုံၾကည္ခ်က္ (Nicene Creed)ကုိ ယုံၾကည္ခံ ယူ ေသာ္လည္း ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္မ်ား၌ “ႏွစ္ျခင္းယုံၾကည္ခ်က္ ေၾကညာျခင္း” (Baptist Creed) မရွိပါေခ်။
“ႏွစ္ျခင္းမ်ား၏ အျခားေသာ ခရစ္ယာန္ဂုိဏ္းဂဏ
အသင္းေတာ္ မ်ားနွဳင္.မတူ သိသာေသာ ကြဲျပားသည္. ၀ိေသသရပ္တည္မႈမ်ား” (Baptist Distinctives)
(၁)ယုံၾကည္ျခင္းႏွင့္က်င့္သုံးမႈအတြက္သမၼာက်မ္းစာသာလွ်င္
အခ်ဳပ္အျခာျဖစ္သည္။ (Biblical Authority/ Sole Authority of Scriptures for Faith and Practice) (၂)ေဒသႏၱရအသင္းေတာ္တုိင္းသည္မိမိတုိ႔၏ကံၾကမၼာကုိ
ဖန္တီးႏုိင္ေသာလြတ္လပ္မႈ ရွိသည္။
(Autonomy of the local churches)
(၃)ယုံၾကည္သူတုိင္း ဘုရားသခင္ႏွင့္တုိက္ရုိက္ မိတ္သဟာယ
ဖြဲ႕ႏုိင္ေသာ ယဇ္ပေရာဟိတ္မ်ားျဖစ္ပါသည္။
(Priesthood of the Believers)
(၄)အသင္းေတာ္တြင္ မဂၤလာ၀တ္ႏွစ္ပါး
-ႏွစ္ျခင္းမဂၤလာႏွင့္ ပြဲေတာ္ မဂၤလာ က်င့္သုံးပါသည္။
(Two Ordinances of the Church -
Believer's Baptism by immersion and
the Lord's Supper is a symbol ordinance)
(၅)ေျပာင္းလဲၿပီးေသာသူမ်ားသာလွ်င္ အသင္းေတာ္၏
သင္း၀င္ျဖစ္ရမည္။ (Regenarated Church Membership) (၆)အသင္းေတာ္ႏွင့္ ႏုိင္ငံေတာ္သီးျခားစီျဖစ္သည္။
(Separation of Church and State) (၇)လူမ်ားစု၏ဆႏၵျဖင့္အသင္းေတာ္အားအုပ္ခ်ဳပ္ပါသည္။
(Democratic form of Church Government)
No comments:
Post a Comment